کنترل زیستی بیماری سپتوریوز برگی گندم با استفاده از جدایه‏ های Trichoderma

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 بخش بیماری‏شناسی گیاهی، گروه گیاه‏پزشکی، دانشکده کشاوری، دانشکدگان کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.

2 گروه کشاورزی، پژوهشکده گیاهان و مواد اولیه دارویی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

3 بخش تحقیقات کنترل بیولوژیک، موسسه تحقیقات گیاه‏پزشکی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.

چکیده

طی دو دهه گذشته، امکان کنترل زیستی بیماری سپتوریوز برگی گندم ناشی از Zymoseptoria tritici، به ‏عنوان یک جایگزین قابل اطمینان و ایمن برای روش کنترل شیمیایی در حال ارزیابی است. جنس Trichoderma دربرگیرنده تعداد زیادی عوامل کنترل زیستی است که به‎ طور گسترده علیه بیماری‎ های گیاهی در سراسر جهان استفاده می‎ شوند. گونه­ های Trichoderma در کنار کنترل مستقیم بیمارگرهای گیاهی، ویژگی‏ های مفید دیگری نیز برای میزبان‏ های گیاهی خود فراهم می ‏آورند. این پژوهش، با هدف ارزیابی اثر چند جدایه آنتاگونیست دارای پتانسیل اندوفیتی قارچ Trichoderma در کنترل بیماری سپتوریوز برگی گندم رقم تیرگان در شرایط گلخانه ‏ای انجام شده است. جدایه ‏های آنتاگونیست Trichoderma به دو روش تیمار بذری در زمان کاشت، و پاشش روی گیاه 72 ساعت پیش از مایه‏ زنی با جدایه‏ بیمارگر، استفاده شدند. شدت بیماری سپتوریوز برگی، 21 روز پس از مایه ‏زنی با Z. tritici IPO323 محاسبه گردید. پیش‏ تیمار رقم حساس گندم با جدایه ‏های کنترل زیستی Trichoderma به‎ طور معنی‎ داری (α = 0/01) شدت بیماری را کاهش داد؛ که در این بین، جدایه T. harzianum AS12-2 با کاهش به ‏ترتیب 12/80 و 71/77 درصدی سطح نکروز برگ و پوشش پیکنیدیومی، میانگین بیشترین درصد بازدارندگی از سپتوریوز برگی را در هر دو روش کاربرد به خود اختصاص داده است. براساس نتایج این پژوهش جدایه‎‏ های Trichoderma به ‏عنوان جایگزین/مکمل‏ های ایمن قارچ‏ کش‏ های شیمیایی، ظرفیت بالایی برای گنجانده شدن در برنامه‏‏ های مدیریت تلفیقی بیماری سپتوریوز برگی گندم دارند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Biocontrol of Septoria tritici blotch disease of wheat using Trichoderma isolates

نویسندگان [English]

  • Hamideh Khavasi 1
  • Amir Mirzadi Gohari 1
  • Khalil-Berdi Fotouhifar 1
  • Mohammad Javan-Nikkhah 1
  • Mohsen Farzaneh 2
  • Shahram Naeimi 3
1 Plant Pathology Division, Department of Plant Protection, Agriculture Faculty, Collage of Agriculture & Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran.
2 Department of Agriculture, Medicinal Plants and Drugs Research Institute, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran.
3 Department of Biological Control Research, Iranian Research Institute of Plant Protection, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran.
چکیده [English]

Over the past two decades, biological control of wheat septoria tritici blotch (STB) caused by Zymoseptoria tritici has been evaluated as a reliable and safe alternative or complement to chemical control. The genus Trichoderma includes several biocontrol agents (BCAs) widely used worldwide against plant diseases. Besides direct control of plant pathogens, Trichoderma spp as BCAs provide numerous other beneficial features for their plant hosts. The current study aimed to assess the potential biocontrol ability of several antagonistic Trichoderma isolates with endophytic potential on STB reduction in wheat cultivar Tirgan under greenhouse conditions. The antagonists were used as a seed-coated treatment at the sowing time and sprayed on the plants 72 h before Z. tritici IPO323 inoculation. STB severity was calculated 21 days after the pathogen inoculation. The biocontrol isolates significantly (α = 0.01) reduced the disease severity on cv. Tirgan. T. harzianum AS12-2 provided the highest average percentage of STB inhibition in both application methods. Application of T. harzianum AS12-2 led to a reduction in the percentage of leaf area covered by lesions (PLACL) and the percentage of leaf area covered by pycnidia (PLACP) by 80.12% and 77.71%, respectively. Trichoderma biocontrol isolates could be considered safe and reliable alternatives/complements for sustainable agriculture in integrated management programs of wheat STB.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Antagonist
  • Endophyte
  • Disease management
  • Sustainable agriculture
  • Zymoseptoria tritici