بررسی کارایی چند قارچ کش ثبت شده رایج در کنترل بیماری لکه خرمایی گندم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار بخش تحقیقات گیاه پزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران، ساری.

2 دانشجوی کارشناسی ارشد رشته بیماری شناسی گیاهی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان.

3 استادیار گروه گیاهپزشکی، دانشگاه زابل.

چکیده

چکیده
     بیماری لکه خرمایی ناشی از Pyrenophora tritici-repentis یکی از بیماری‌های مهم گندم در بسیاری از مناطق دنیا و ایران می‌باشد. این بیماری در شرایط اپیدمی موجب خسارت قابل توجه به محصول می‌گردد. استفاده از قارچ­کش­ها روش سریع کنترل بیماری در سال‌های اپیدمی می‌باشد. در این مطالعه تاثیر تعدادی از قارچ­کش‌های رایج روی بازدارندگی از رشد عامل بیماری در شرایط آزمایشگاهی، و کنترل بیماری در شرایط گلخانه‌ای و مزرعه‌ای روی لاین N-80-19 گندم که حساس به بیماری لکه خرمایی است، مورد ارزیابی قرار گرفت. این بررسی در آزمایشگاه در قالب طرح کاملاً تصادفی و در گلخانه و مزرعه در قالب طرح کرت‌های خرد شده (با پایه بلوک­های کامل تصادفی) در سه تکرار انجام گرفت. تیمارهای اصلی آزمایش را قارچ­کش‌های سایپروکونازول، سایپروکونازول + کاربندازیم (آلتوکمبی)، فلوزیلازول + کاربندازیم (آلرت)،  ایپرودیون + کاربندازیم (رورال­تی­اس)، پروپیکونازول، تبوکونازول، کاربندازیم و بنومیل، و تیمارهای فرعی را سه زمان سمپاشی (ظهور برگ پرچم، ظهور سنبله و ظهور برگ پرچم + ظهور سنبله) تشکیل دادند. ارزیابی کارایی تیمارها 10 روز بعد از آخرین سمپاشی همزمان با توسعه­ی بیماری در کرت‌های شاهد با تعیین شاخص آلودگی و نیز مقایسه­ی عملکرد محصول بعد از برداشت انجام گرفت. نتایج ارزیابی نشان داد که در شرایط آزمایشگاه، قارچ­کش‌های رورال‌تی‌اس، آلتوکمبی و آلرت به ترتیب با 83/73، 92/71 و 42/69 درصد بیشترین تاثیر را در بازداری از رشد میسلیوم قارچ داشتند. در آزمون‌های گلخانه‌ای و مزرعه‌ای هم مشابه شرایط آزمایشگاه، این قارچ­کش­ها برتری چشمگیری از نظر کاهش شاخص آلودگی و افزایش عملکرد نسبت به سایر قارچ­کش‌های مورد استفاده نشان دادند. همچنین مشخص گردید که اگرچه اختلاف معنی‌داری از نظر شاخص آلودگی بین زمان‌های مختلف سمپاشی وجود ندارد اما از لحاظ وزن هزاردانه، بهترین نتایج به ترتیب با سمپاشی در زمان ظهور برگ پرچم + ظهور سنبله (با افزایش 11/10 و 94/9 گرم به ترتیب مربوط به گلخانه و مزرعه)، سمپاشی در زمان ظهور برگ پرچم (با افزایش 26/9 و 18/9 گرم به ترتیب مربوط به گلخانه و مزرعه) و سمپاشی هنگام ظهور سنبله (با افزایش 15/9 و 68/8 گرم به ترتیب مربوط به گلخانه و مزرعه) نسبت به تیمار شاهد حاصل آمد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the Effectiveness of Some Registered Fungicides in Control of Wheat Tan Spot

نویسندگان [English]

  • Majid Aldaghi 1
  • Alemeh Abbasi 2
  • Mehdi Pirnia 3
1 Assistant Prof. of Plant Protection Research Department, Mazandaran Agricultural and Natural Resources, Sari, Iran.
2 MSc. Student, Damghan Azad University, Damghan, Iran.
3 Assistant Prof., Department of Plant Protection, University of Zabol, Zabol, Iran.
امینی ر و ابرین بنا م، ۱۳۹۲. بررسی مقاومت به قارچکش بنومیل در جدایه های Botrytis cinerea جمع آوری شده از انگور در ارومیه. 6 صفحه. دومین همایش ملی تغییر اقلیم و تاثیر آن بر کشاورزی و محیط زیست، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی، ارومیه.
رجب­پور م، مهرابی ر، ترابی م و ابراهیمی ا، 1393. پراکنش و فراوانی ژنهای تولید کننده توکسین (ToxA و ToxB) در جمعیت­های قارچ Pyrenophora tritici-repentis عامل بیماری لکه خرمایی گندم در شمال ایران. مجله به­نژادی نهال و بذر، جلد 30، شماره 1، صفحه­های 73 تا 83.
مصطفوی نیشابوری ف و نصرالله نژاد س، 1393. مقایسه تأثیر دو سم نانو با سموم رایج در کنترل بیماری لکه غربالی درختان میوه هسته دار. نشریه پژوهش های تولید گیاهی، جلد 21، شماره 2، صفحه­های 153 تا 163.
مومنی ح، جوان نیکخواه م و رضوی م، 1390. گزارش تولید فرم جنسی Pyrenophora tritici-repentisدر ایران. مجله بیماریهای گیاهی، جلد 47، شماره 4، صفحه­های 475 تا 476.
Bohatchuk DA, Casa RT, Bogo A, Kuhnem Junior PR, Reis EM and Moreira EN, 2008. A critical-point model to estimate damage caused by wheat leaf diseases in a multiple pathosystem. Tropical Plant Pathology 33(5): 363-369.
Brent KJ and Hollomon DW, 2007. Fungicide resistance in crop pathogens: How can it be managed Fungicide Resistance Action Committee, 60p.
Carignano M, Staggenborg SA and Shroyer J, 2008. Management practices to minimize tan spot in a continuous wheat rotation. Agronomy Journal 100: 145-153.
Colson ES, Platz GJ and Usher TR, 2003. Fungicidal control of Pyrenophora tritici-repentis in wheat. Australian Plant Pathology 32: 241-246.
De Costa P and Bezerra P, 2009. Fungicides: Chemistry, Environmental Impact and Health Effects. New York : Nova Science Publishers.
Dimmock JPRE and Gooding MJ, 2002. The effects of fungicides on rate and duration of grain filling in winter wheat in relation to maintenance of flag leaf green area. Journal Agriculture Science 138: 1-16.
Duczek LJ and Jones-Flory L L, 1994. Effect of timing of propiconazole application on foliar disease and yield of irrigated spring wheat in Saskatchewan from 1990 to 1992. Canadian Journal Plant Science 74: 205-207.
Duveiller E and Dubin HJ, 2002. Helminthosporium leaf blights, spot blotch and tan spot in bread wheat. Pp. 285-299 In: Curtis BC, Rajaram S and Macpherson HG (eds.) Improvement and Production, Plant Production and Protection Series. No 30. FAO of United Nations, Rome.
Entz MH, Van den Berg CGJ, Lafond GP, Stobbe EH, Rossnagel BG and Austenson HM, 1990. Effect of late-season fungicide application on grain yield and seed size distribution in wheat and barley. Canadian Journal of Plant Science 70: 699-706.
Eyal Z, Sharma AL, Prescott JM and Van Ginkel M, 1987. The septoria diseases of wheat: Concepts and methods of disease management. CIMMYT, Mexico. 46pp.
Foroutan A, Dalili A and Shayghan J, 1995. Isolation of Drecheslera tritici-repentis from infected leaves of wheat in Mazandaran. P. 45. 12th Iranian Plant Protection Congress, Karaj, Iran.
Gaurlikiene I and Ronis A, 2006. The effect of strobilurin fungicides on the development of foliar diseases of winter wheat. Agriculture Research 4: 177-180.
Harvey AE and Grasham JL, 1979. The effects of selected systemic fungicides on the growth of Cronatrium tibicola in vitro. Plant Disease 63: 354-358.
Hunger RM and Brown DA, 1987. Colony color growth, sporulation, fungicide sensitivity and pathogenicity of Pyrenophora tritici-repentis. Plant Disease 71: 907-910.
Hunger B and Jackson K, 2002. Foliar fungicides and wheat production in Oklahoma. Oklahama St. University.
Jorgensen LJ and Olsen LV, 2007. Control of tan spot (Drechslera tritici-repentis) using cultivar resistance, tillage methods and fungicides. Crop Protection 26: 1606-1616.
Krupinsky JM, 1992. Aggressiveness of isolates Pyrenophora trictici-repentis obtained from wheat in the northern Great Plains. Plant Disease 76: 87–91.
Loughman R, Wilson RE, Roake JE, Platz GJ, Rees RG and Ellison FW, 1997. Crop management and breeding for control of Pyrenophora tritici- repentis causing yellow spot of wheat in Australia. Pp. 10-17 In: Duveiller E, Dubin HJ, Reeves J and Mc Nab A. (eds.) Helminthosporium Blights of Wheat: Spot Blotch and Tan Spot. FAO of United Nations, Rome.
Moreno MV, Stenglein SA and Perello AE, 2012. Pyrenophora tritici-repentis, causal agent of tan spot: A review of intraspecific genetic diversity. Pp. 297-330 In: Mahmut Caliskan (ed.), The Molecular Basis of Plant Genetic Diversity. ISBN: 978-953-51-0157-4.
Moreno MV, Tacalitti MS, Castro AM and Perello AE, 2008. Isozyme polymorphisms within Pyrenophora tritici-repentis population in Argentina. World Journal of Microbiology and Biotechnology 24: 849-860.
Pandey DK, Tripathi NN, Tripathi RD and Dixit SN, 1982. Fungitoxic and phytotoxic properties of essential oil of Hyptis suaveolens. Pflanzenkrankheid Pflanzenschutz 89:344-349.
Platt HW, Morrall RA and Gruen HE, 1977. The effects of substrate temperature and photoperiod on conidiation of  Pyrenophora tritici-repentis. Canadian Journal of Botany 55: 245-259.
Ransom JK and Mc Mullen MP, 2008. Yield and disease control on hard winter wheat cultivars with foliar fungicides. Agriculture Journal 100: 1130-1137.
Ruske RE, Gooding MJ and Jonese SA, 2003. The effect of triazole and strobilurin fungicide programs on nitrogen uptake, partitioning, remobilization and grain accumulation in winter wheat cultivars. The Journal  of Agricultural Science 140: 395-407.
Saari EE.and Prescott JM, 1975. A scale for appraising the foliar intensity of wheat diseases. Plant Disease Reporter 59: 377-380.
Sawinska Z and Malecka I, 2007. Effect of seed treatment and foliar protection with fungicides on health status of winter wheat. Plant Protection Science 43: 13-18.
Shabeer A and Bockus WW, 1988. Tan spot effect on yield and yield components relative to growth stage in winter wheat. Plant Disease 72: 599-602.
Smiley RW, Gillespie-sasse LM, Uddin W, Collins HP and Stolz MA, 1993. Physiologic leaf spot of winter wheat. Plant Disease 77: 521-527.
Stubbs R W, Prescott JM, Saari EE and Dubin J, 1986. Cereal disease methodology manual. Centro International de Mejoramiento de Maiz y Trigo, (CIMMYT) Mexico.
Treikale O, Afanasjeva I and Pugacheva J, 2006. Control of fusarium head blight of winter wheat by artificial and natural infection using new fungicides. Acta Agrobotanica 59: 151-162.
Vieira Dos Santos AMP, Matsumura ATS  and Van Der Sand AST, 2002. Intraspecific genetic diversity of Drechslera tritici repentis as detected by random amplified polymorphic DNA analysis. Genetics and Molecular Biology 25(2): 243-250.
Wegula SN, Breathnach JA and Baenziger PS, 2009. Effect of growth stage on the relationship between tan spot and spot blotch severity and yield in winter wheat. Crop Protection 28: 696-702.
Wegula SN, Klein RN and Harveson RM, 2006. Tan spot disease of wheat. Neb Guide.
Wiersma JJ and Motteberg CD, 2005. Evaluation of five fungicide application timmings for control of leaf spot disease and Fusarium head blight in hard red spring wheat. Canadian Journal of Plant Pathology 27: 25-37.
Wightwick A, Walters R, Allinson G, Reichman S and Menzies N, 2010. Environmental risks of fungicides used in horticultural production systems, Pp. 273-304 In: Odile Carisse (Ed.), Fungicides, INTECH Open Access Publisher.