تأثیر بیماری سوختگی فوزاریومی سنبله بر روی شاخص‌های کیفی جوانه زنی بذر گندم Triticum aestivum

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

چکیده

بیماری سوختگی فوزاریومی سنبله یکی از مهمترین بیماری‌های قارچی غلات دانه ریز در سراسر جهان است که نه تنها عملکرد را کاهش می‌دهند، بلکه از طریق تولید زهرآبه­های قارچی مختلف موجب کاهش کیفیت محصول می‌شود. هدف از این پژوهش، جداسازی و شناسایی عوامل بیماری سوختگی فوزاریومی سنبله و ارزیابی تأثیر آلودگی بذر با جدایه‌های مختلف Fusarium و تریکوتسین داکسی نیوالنول بر روی صفات مرتبط با جوانه‌زنی می‌باشد. به منظور شناسایی گونه‌های Fusarium عامل بیماری از بذور آلوده گندم از مزارع استان‌های زنجان، مرکزی، تهران، البرز، همدان، فارس، سیستان و بلوچستان، کرمانشاه و خوزستان براساس ضوابط انجمن بین‌المللی آزمون بذر نمونه‌برداری شد. سپس توانایی تولید تریکوتسین‌ها و حضور ژن‌های دخیل در تولید داکسی نیوالنول ردیابی و میزان تولید آن در محیط کشت برنج با روش کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا مورد ارزیابی قرار گرفت. در مجموع، 15 جدایه بر اساس ویژگی‌های ریخت‌شناختی و مولکولی متعلق به گونه‌های F. graminearum (12 جدایه) و F. culmorum (3 جدایه) شناسایی شدند. نتایج نشان داد که فقط 40 درصد جدایه‌های جداسازی شده توانایی تولید تریکوتسین‌ها داشتند و میزان تولید داکسی نیوالنول در محدوده 3500-1650 میکروگرم در کیلوگرم بود. نتایج آزمون جوانه‌زنی استاندارد نشان داد که تیمار بذر با جدایه‌های مختلف Fusarium به‌طور قابل‌توجهی روی شاخص‌های بنیه و جوانه‌زنی بذر تأثیر گذاشته و موجب کاهش کیفیت بذر و سلامت گیاهچه‌ها شدند. یافته‌های این پژوهش دیدگاه‌های جدیدی را درباره تأثیر میزان داکسی نیوالنول ترشح‌شده توسط جدایه‌های Fusarium  بر روی خصوصیات کیفی بذر و میزان پیشرفت بیماری ارائه می‌دهد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effect of Fusarium head blight disease on the quality indicators of germination of wheat Triticum aestivum

نویسندگان [English]

  • Nima Khaledi
  • Leila Zare
  • Shahla Hashemi Fesharaki
Seed and Plant Certification and Registration Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran
چکیده [English]

Fusarium head blight is one of the most important fungal diseases of small grains throughout world, which not only reduces the yield, but also causes quality losses through the production of various mycotoxins. The aim of this study was to isolate and identify the Fusarium head blight disease agents and to evaluate the effect of seeds infection by different isolates of Fusarium and deoxynivalenol compound on the traits related to seed germination. In order to identify wheat seed-derived Fusarium causing this disease from the fields of Zanjan, Markazi, Tehran, Alborz, Hamedan, Fars, Sistan and Baluchestan, Kermanshah and Khuzestan provinces were sampled according to the International Seed Testing Association (ISTA) rules. Then, the ability of trichothecene prodcution and the presence of genes involved in deoxynivalenol trichothecene biosynthesis and the level of deoxynivalenol production on rice medium were evaluated by High-performance liquid chromatography (HPLC). A total of 15 isolates were identified based on morphological and molecular characteristics as F. graminearum (12 isolates) and F. culmorum (3 isolates). The results showed that only 40% of the isolates had ability to produce trichothecene, and the levels of deoxynivalenol production was in the range of 1650-3500 μg.kg-1. The results of the standard germination test showed that seed treatment with different isolates of Fusarium affected the germination and seed vigor indices and reduced the seed quality and seedling health. The findings of this research provide new perspectives on the effect of the level of deoxynivalenol secreted by Fusarium on the quality characteristics of seeds and the rate of disease progress.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Seed-borne
  • Virulence
  • Deoxynivalenol
  • Seed health
  • Aggressiveness