%0 Journal Article %T تعیین پاتوتیپ‌ها و نژادهای فیزیولوژیک قارچ Puccinia triticina، عامل بیماری زنگ قهوه‌ای گندم در ایران %J پژوهش های کاربردی در گیاهپزشکی %I دانشگاه تبریز %Z 2383-1855 %A دادرضائی, سید طه %A دلفان, صبا %A الاحسنی, الهام %D 2022 %\ 09/23/2022 %V 11 %N 3 %P 1-15 %! تعیین پاتوتیپ‌ها و نژادهای فیزیولوژیک قارچ Puccinia triticina، عامل بیماری زنگ قهوه‌ای گندم در ایران %K کلمات کلیدی: ارقام افتراقی %K پرآزاری/ناپرآزاری %K زنگ قهوه‌ای %K ژن‌های مقاومت %R 10.22034/arpp.2021.13545 %X چکیده به‌منظور اطلاع از نژادهای جدید، تعیین پرآزاری و ژنتیک بیماری‌زایی عامل زنگ قهوه‌ای و نحوه پراکنش آن‌ در مناطق مختلف ایران، در بهار سال‌های 1397 و 1398 به ترتیب 21 و 40 نمونه‌ برگی آلوده به زنگ قهوه‌ای از مزارع گندم استان‌های خوزستان، لرستان، اردبیل، مازندران، گلستان، کرمانشاه، ایلام، سیستان و بلوچستان و فارس جمع‌آوری شد. واکنش جدایه‌های مورد نظر از طریق مایه‌زنی آن‌ها روی 38 لاین افتراقی در شرایط کنترل‌شده گلخانه‌ای بررسی گردید. هر لاین حاوی یک ژن مقاومت به زنگ قهوه‌ای گندم است. نتایج این تحقیق منجر به شناسایی 20 پاتوتیپ و 13 نژاد در سال اول و 28 پاتوتیپ و 11 نژاد در سال دوم شد. نژادهای PKTTS (با فراوانی 28 درصد) و PKTTT (با فراوانی 18 درصد) شایع‌ترین نژادهای شناخته شده بودند. نتایج این تحقیق نشان داد که ارقام افتراقی حامل ژن‌های مقاومت Lr19 و Lr9 نسبت به تمام جدایه‌های مورد مطالعه مقاوم بودند و پرآزاری بر روی آن‌ها مشاهده نشد. رقم حامل ژن Lr2a با واکنش مقاوم نسبت به 17 جدایه، موثرترین ژن مقاومت نسبت به زنگ قهوه‌ای گندم پس از دو ژن مذکور بود. همچنین ارقام افتراقی حامل ژن‌هایLr29 ، Lr28،Lr10/Lr27+/Lr31وLr2bبا داشتن مقاومت در مقابل اکثرجدایه‌ها در طی دو سال موثرترین ژن‌های مقاومت نسبت به زنگ قهوه‌ای گندم پس از ژن‌هایLr9،Lr19وLr2aبودند.  %U https://arpp.tabrizu.ac.ir/article_13545_dac2ae0c121bd7e50e25fd58ac649779.pdf