مقایسه فونستیک و تعیین گونه‌های غالب آفات گندم و دشمنان طبیعی آن‌ها در سامانه‌های کشت بی-خاک‌ورزی و متداول در منطقه مرودشت فارس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه حشره شناسی، دانشگاه آزاد اسالمی، واحد علوم و تحقیقات فارس

2 استادیار بخش تحقیقات گیاهپزشکی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس

چکیده

کشت گندم به شیوه بی­خاک‌ورزی در چند سال اخیر در استان فارس متداول شده است. یکی از اشکال‌های این سامانه­ی کشت، امکان طغیان گونه­هایی از آفات خاک­زی است. این پژوهش در فصل زراعی 1391-1390 در شهرستان مرودشت انجام شد. نمونه‌برداری در چهار مرحله­ اصلی رشد گندم شامل پنجه‌زنی، ساقه‌رفتن، خوشه‌رفتن و تشکیل دانه صورت گرفت. وسایل نمونه‌برداری شامل کارت زرد چسبی، دستگاه مکش ( دی­وک) و تله­ خاکی بودند. در کشت بی­خاک­ورزی به­ترتیب کنه قهوه­ای گندم، پادمان، عنکبوت­ها و سوسک­های کارابیده و در کشت متداول پادمان، جیرجیرک صحرایی و سوسک­های کارابیده بیشترین جمعیت را در میان گروه­های آرایه‌بندی به­دام‌افتاده توسط تله­های خاکی داشتند. فون آفات و دشمنان طبیعی در هر دو سامانه­ کشت مشابه بود. گونه­های غالب جمع­آوری­شده با دستگاه مکش در کشت بی‌خاک ورزی به­ترتیب زنجرکPsammotethix alienus ، تریپس­ گندم Haplothrip tritici، بالتوری­سبزChrysopa sp.  و سن Orius albidipenis  و در کشت متداول زنجرک P.alienus  ، بالتوری سبز Chrysopa sp.  و مگس زرد ساقه­ی گندم  Chloropus pumilionis  بودند. گونه‌های غالب جمع­آوری­شده با کارت زرد در کشت­ بی‌­خاک ورزی به­ترتیب زنبورGonatoceruse sp. ، تریپس گندم Haplothrip tritici و سوسک گرده­خوارAttalus sp.  و در کشت متداول زنبور Gonatoceruse sp.، تریپس گندم Haplothrip tritici و زنبور ساقه­خوار گندم بودند. در کل، در کشت بی­خاک‌ورزی جمعیت آفاتی مانند کنه قهوه­ای گندم، تریپس گندم و زنبور ساقه‌‌خوار گندم که بخشی از چرخه زندگی خود را در خاک می­گذرانند، افزایش یافت. در مقابل، جمعیت شته­ها در این سامانه خاک‌ورزی کاهش یافت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Comparing the pests and natural enemies fauna and determining the prevailing species in wheat fields under no-tillage and conventional tillage systems in Marvdasht region (Fars Province, Iran)

نویسندگان [English]

  • Soheyla Nemati 1
  • Hossien Pezhman 2
1 MSc Student, Dept of Entomology, Fars Science and Research Branch, Azad Islamic University, Shiraz, Iran
2 Assistant Professor of Research, Dept of Plant Protection, Fars Research Center for Agriculture and Natural Resource, Shiraz, Iran
چکیده [English]

Wheat production using no tillage system has recently gained considerable attention in Fars province, Iran. One of the important disadvantages of this system is providing the favorable condition to increase population of some soil inhabitant pests. The present study was carried out during 2011 to 2012 in Marvdasht region of Fars Province (Iran). Sampling was done using pitfall traps, yellow sticky cards and D-vac machine in various developmental stages of wheat crop including tillering, stem elongation, flowering and grain development. Wheat brown mite, springtails, spiders, and carabid beetles in no tillage system and springtails, crickets and carabid beetles in conventional tillage systems were the dominants soil arthropods respectively. Pests and natural enemies' fauna were same in both systems. Dominant species collected by D-vac in no-tillage system were: Psammotitix alienus, Haplothrips tritici, Chrysopa sp. and Orious albidipenis respectively, while in the conventional tillage system were: P.alienus, Chrysopa sp.and Chlorops pumilionis respectively. Dominant species collected by yellow sticky cards in no- tillage system were: Gonatoceruse sp., H. tritici and Attalus sp. respectively, while in the conventional tillage system were Gonatoceruse sp., H. tritici and Cephus peygmeous respectively. In conclusion, in the no-tillage system population of some soil related pests such as P. latens, H. tritici and C. peygmeous was increased. In contrast, the population of D. noxia and S. graminum was decreased in this system.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Aphids
  • Conventional tillage
  • Stem borer
  • Wheat arthropods fauna