چکیده دراین تحقیق اثرات مستقیم کاربرد باکتری آنتاگونیست Bacillus subtilis و اسید سالیسیلیک بررشد قارچ فوزاریوم Fusarium oxysporum f.sp. lycopersici در شرایط آزمایشگاهی در قالب آزمون تقابل و مواد فرار مورد بررسی قرار گرفت. اثرغلظتهای مختلف اسید سالیسیلیک (8-دو میلی مولار) بررشد فوزاریوم به روش اختلاط با محیط کشت آزمایش شد. در آزمایش گلخانه ای اثرات القایی اسیدسالیسیلیک و Bacillus subtilisبرتغییر فعالیتهای آنزیمی فنیل آلانین آمونیالیاز به عنوان یکی از آنزیمهای مهم دفاعی گیاه، در گوجهفرنگی آلوده به پژمردگی فوزاریومی و Meloidogyne javanica ودرحالت تعامل دو بیماری مورد بررسی قرار گرفت. طبق نتایج، کلیه غلظت های اسید سالیسیلیک به طور کامل از رشد قارچ عامل بیماری جلوگیری کرد. در تست تقابل و مواد فرار باکتری به طور معنیداری موجب کنترل موثر فوزاریوم شد که به ترتیب 8/34 و35 درصد بوده است. ارزیابی فعالیت آنزیم فنیل آلانین آمونیالیاز نشان داد که تمام تیمارهای باکتری و اسید سالیسیلیک به طور موثری موجب افزایش سطح فعالیت آنزیم در مقایسه با شاهد و گیاهان آلوده به فوزاریوم و نماتد شدند و بیشترین میزان فعالیت آنزیم در تیمار آلوده به پاتوژن ها همراه با باکتری و اسید سالیسیلیک درروز پنجم بعداز مایه زنی بود.